Yangın Nedir?

Yangın, maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan yanma reaksiyonlarının neden olduğu doğal afettir. Yangın insanların can ve mal güvenliğini tehdit eden bir felakettir. Gerekli önlemlerin alınmadığı ve etkin bir şekilde müdahale edilmediği durumlarda kayıplar çok ciddi boyutlara ulaşabilir.

Yangın Sınıfları

A Sınıfı Yangın

Katı haldeki yanıcı maddelerin yanmasıyla oluşan yangınlardır. Örneğin odun, pamuk, kâğıt gibi maddelerin yanması sonucu oluşan yangınlar A sınıfı olarak tanımlanır. Bu yangınları söndürmek için su, sıvı söndürücü, kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

B Sınıfı Yangın

Sıvı haldeki yanıcı maddelerin yanmasıyla oluşan yangınlardır. Örneğin benzin, alkol tiner gibi maddelerin yanması sonucu oluşan yangınlar B sınıfı olarak tanımlanır. Bu yangınları söndürmek için su kullanılmamalıdır. Kuru kimyevi tozlu veya köpüklü söndürücüler kullanılabilir.

C Sınıfı Yangın

Gaz haldeki yanıcı maddelerin yanmasıyla meydana gelen yangınlardır. Başta metan ve pentan olmak üzere hidrokarbonlar, asetilen, hidrojen vb. yanıcı/patlayıcı gazların yanmasıyla oluşan yangınlar C sınıfı olarak tanımlanır. Bu yangınları söndürmek için kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

D Sınıfı Yangın

Metallerin yanması sonucu meydana gelen yangınlardır. Metaller çok yüksek sıcaklıkta, korlu, alev çıkarmadan yanar. Söndürme için kesinlikle su kullanılmamalıdır. Eğer su kullanılırsa, yüksek sıcaklıktan dolayı su moleküllerindeki hidrojen açığa çıkar. Hidrojen patlayıcı bir gaz olduğu için ortamda patlama meydana gelebilir. Bu yangınların söndürülmesi için kuru kimyevi tozlu söndürücüler kullanılabilir.

E Sınıfı Yangın

Elektrikli cihazlarda veya elektrik tesisatında meydana gelen arızalardan kaynaklı yangınlardır. Söndürme için su kullanılmamalıdır. Su iletken bir malzemedir ve elektrik yangınlarında kullanılması durumunda çarpılma meydana gelebilir. E sınıfı yangınlar içeriğinde karbondioksit bulunan söndürücüler ile söndürülebilir.

F Sınıfı Yangın

Pişirme aletlerinde kullanılan yağların yanması sonucu meydana gelen yangınlardır. Tencere ve tavalarda kullanılan yağların sıcaklığının çok fazla yükselmesi sonucu bu tip yangınlar çıkabilmektedir. Söndürme için su kullanılmamalıdır. Su kullanılması durumunda parlama ve patlama meydana gelebilir. Toz söndürücü veya sulu kimyasal söndürücüler kullanılabilir.

Farklı yangın sınıfları için farklı söndürme teçhizatlarının kullanılması gerekmektedir. Doğru yöntemle söndürme yapılmadığında elektrik çarpması, kızgın yağın parlaması, patlama vb. istenmeyen durumlar meydana gelebilir. Bu sebeple yangına müdahale edilirken öncelikle hangi sınıf yangın olduğu tespit edilmeli, sonrasında uygun yöntemle söndürülmelidir. Yangın sınıfı belirlenmeden asla su ile söndürmeye çalışmayınız aksi halde parlama ve patlama olur. Çünkü bir birim su:

  • 100 °C de 1700 kat genleşir.
  • 126 °C de 1827 kat genleşir.
  • 226 °C de 2298 kat genleşir.
  • 326 °C de 2760 kat genleşir.
  • 426 °C de 3230 kat genleşir.
  • 526 °C de 3690 kat genleşir.

Buda yangının müthiş şekilde parlamasına ve patlamasına neden olur.

Söndürme işleminin yapılabilmesi için öncelikle yangının algılanması gerekmektedir. Binaların yangından korunması hakkında yönetmelik (yangın yönetmeliği) ve EN 54 standartlarında zorunlu olduğu belirtilen yangın algılama sistemleri, meydana gelen yangınların en kısa sürede algılanmasını sağlar ve başta söndürme olmak üzere gerekli yangın senaryolarını başlatır.

Yangın tüpü, küçük ve yeni fark edilmiş yangınların büyüyüp kontrolden çıkarak yıkıcı bir hal almasına engel olmak için çok önemli bir cihazdır. Yangın söndürme tüplerinin kullanımı kolay olduğu kadar dikkatli olmayı da gerektirir. Yanlış söndürme cihazı kullanımı veya hatalı yöntem ile söndürmeye çalışmak, yangının daha da tehlikeli veya yıkıcı olmasına yol açabilir